Egeumut Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Nurten ELMAS, Hipertansiyon ile ilgili olarak gazetemize bilgilendirici açıklamalarda bulundu: Kan basıncının 140/90 mmHg ve üzerinde olması hipertansiyon tanısı koydurur. 3 veya daha fazla sayıda yapılan ölçümlerde ; Büyük tansiyonun(sistolik kan basıncının) 140 mmHg veya Küçük tansiyonun(diyastolik kan basıncının) 90 mmHg nin üzerinde olması veya her ikisinin bu değerler üzerinde olması teşhis için yeterlidir. Çok şiddetli kan basıncı saptanmış ise tek seferde de hipertansiyon tanısı konulabilir. Yüksek Tansiyon Öncesi Dönem Nedir ? Büyük kan basıncının 120-139 mmHg arası ve/veya küçük kan basıncının 80-89 mmHg arasında olması durumudur. Buna ön hipertansiyon denir. Zamanla bu hastalarda hipertansiyon gelişmekte riski fazladır. Hipertansiyon Belirtileri Nelerdir? Baş ağrısı, baş dönmesi ,bulantı, göz kararması, göğüs ağrısı , nefes darlığı, çarpıntı ve bazen burun kanamaları görülebilir. Hastalık sinsi seyredebilir belirti vermeyebilir, tesadüfen ölçülen tansiyon sırasında yüksek kan basıncı olduğu fark edilir. Uzun zaman bu hastalığı fark etmeden yaşayabilir ve hastalığın yaptığı hasarlar ile karşımıza gelebilirler. Orta yaş grubundan itibaren düzenli tansiyon ölçümü yapılmalıdır. Hipertansiyonun Organlara Zararları Nelerdir? Kan basıncı yüksekliği kalp , beyin , böbrek ,aort damarı , göz gibi hayati organları etkiler. Yüksek tansiyonun yol açtığı bir çok sakatlık ve ölüm, erken tanı ve tedavi ile önlenebilir. Böbrekleri damarlarını etkileyerek , böbrek yetmezliği sonrasında diyalize kadar gidebilir . Kalpde büyüme yapıp kalp yetersizliğine yol açabilir, koroner arter hastalığını(kalp krizini) tetikleyebilir. Ani tansiyon yükselmesi ataklarında beyin kanamasına yol açarak hayati risk oluşturabilir. Aort damarlarında genişlemeye ve sonrasında aort yırtılmaya sebep olarak ölümcül bir tablo olan aort anevrizması , aort diseksiyonuna neden olabilir. Göz damarlarını etkileyerek retina kanamalarına yol açabilir. Kan basıncı ne kadar yüksekse organ hasarı riski de o kadar yüksketir. Önemli olan hastalığın ciddiyetini kabul etmek ve yapılması gerekenleri yapmaktır. Hipertansiyona Yol Açan Nedenler Nelerdir? Yüksek tansiyon vakalarının % 90 ile % 95’ inde sebep bilinmez, bu tip hipertansiyona esansiyel hipertansiyon denilir. Geri kalan % 5 veya % 10 ‘ luk hipertansiyon grubunda ise altta yatan başka bir hastalık veya hastalıklar vardır.Bu hastalıklar böbrek hastalığı ( böbrek hastalığı ya da böbrek atar damarında darlık ) ya da hormonal hastalıklar ( tiroid hastalığı , böbrek üstü bezi bozukluğu vs ) ‘ dır. Yüksek Tansiyon Risk Faktörleri Nelerdir ? Yaş: Yüksek tansiyon genellikle 50 yaş üzerinde ortaya çıkar. Şeker hastalığı: Şeker hastalarında yüksek tansiyonun ortaya çıkma riski, şeker hastası olmayanlara göre daha fazladır. Aşırı kilo : Aşırı kilolularda yüksek tansiyon yüksekliği fazladır Genetik : Ailesinde yüksek tansiyon hastası bulunan kimselerde hipertansiyon gelişme riski artmışdır Sigara kullanımı : Sigara, yüksek tansiyonun ortaya çıkmasını tetikler. Tuz tüketimi : Fazla tuz tüketimi kan basıncını yükseltir. Aşırı Stres : Aşırı sıkıntılı bir yaşam biçimi, yüksek tansiyonun ortaya çıkması için zemin hazırlar. Hareketsiz yaşam: Düzenli yapılan egzersiz ve spor, yüksek tansiyonun kontrol altına alınmasını kolaylaştırır. Alkol kullanımı : Ani tansiyon yükselmelerine yol açabilir. Hipertansiyon Tedavisi Nasıldır? Hipertansiyon ömür boyu sürdüğü için tedavisi de ömür boyu olacaktır. Amaç, hedef organ hasarını önleyerek sakatlık ve ölümleri azaltmaktır. Tuz tüketimini azaltmak , sigara ve alkol kullanımını kesmek , kilo vermek , stressden uzak durmak ve düzenli egzersiz yapmak ( örneğin haftada en az 3 gün en az yarım saat tempolu yürüyüş yapmak gibi ) ‘dır. Sınırda ya da hafif dereceli hipertansiyonda ilaçsız, hayat tarzı değişikliği yeterli olabilir, olmazsa ilaç eklenir. Ciddi hipertansiyon varlığında ise hem yaşam tarzı değişikliği hem de ilaç tedavisi aynı anda başlanmalıdır.