Domates üreticisine Fire Darbesi

CHP Manisa Milletvekili Mazlum Nurlu TBMM verdiği önerge ile domates üreticilerinin fire kayıplarının önlenmesini istedi Manisa ülkemizde tarımsal üretimde en fazla artı değer yaratan ilimizdir. Sebze ve meyve üretiminde genellikle sözleşmeli tarım uygulaması yapılmaktadır. Burada üretilen domatesler İzmir, Bursa’daki salça fabrikalarına gönderilerek işlenmektedir. Domates üreticilerinin yaşadığı sorunları gündeme getirmek amacıyla hazırladığım “Soru Önergesini” Meclis Başkanlığına verdim. Domates üreticisinin yaşadığı sorunların başında, sözleşme yaptığı salça fabrikalarının keyfi olarak fiyat düşürmeleri ve fire oranlarını yüksek göstererek üreticinin parasını kesmesidir. Aynı gün aynı tarladan ve aynı şekilde toplanan domatesler kamyonlarla fabrikalara gönderilmektedir. Fabrikalar ürünü teslim aldıktan iki gün sonra çiftçiye gönderdikleri haberde, bir kamyonda % 6, diğerinde % 15, bir diğerinde % 23 fire var diyerek, çiftçinin alacağı paradan kesinti yapmaktadırlar. Ayrıca fire miktarını aynı gün bildirmedikleri için itiraz hakkı da ortadan kalkmış olmaktadır. Daha önce imzaladıkları 25 kuruş olan sözleşme fiyatını sözleşme dışı alım yapacağım diyerek önce 17 kuruşa düşürmekte, üzerine birde çok yüksek tuttukları fire ile fiyatı 13 kuruşa kadar düşürmektedirler. Fabrikalar bir günde organize olup aynı yöntemi uyguladıkları için de çiftçinin fabrikalara boyun eğmekten başka çaresi yoktur. Çünkü üreticinin her fabrikada bir adam bulundurma ya da iki gün sonra ürünümü geri verin deme şansı yoktur. Geçen yıllarda aynı sorunla karşılaşan bir çiftçimizin yüksek gösterilen fireyi tespit ettirip uğradığı haksızlığın telafisi için açtığı dava üç yıldır devam etmektedir. Ziraat Odaları Kimin İçin Var? Piyasa ayak oyunları ile mağdur edilen çiftçinin hakkını savunması gereken Ziraat Odaları ve Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı bu günlerde maalesef ortada yoklardır. Domates üreticileri sorunları ile ilgilenecek kimseye ulaşamadıklarını ifade etmektedirler. Şikayetlerini benimle paylaşan domates üreticilerinin sorunlarını iletmek için aradığım Türkiye Ziraat Odaları Birliği Başkanı telefona bile çıkmayarak kimin yanında olduğunu açıkça göstermiştir. Bu güne kadar ise konuyla ilgili bir dönüş yapmamıştır. Sebze ve Meyvede Taban Fiyat Uygulamasına Geçilmeli Çiftçiyi, Üreticiyi, fabrikalar karşısında haklarını koruyabilmek için sebze ve meyvelerde de taban fiyat uygulamasına geçilmelidir. Yapılan tarımsal üretim sözleşmeleri çiftçi aleyhine tek taraflı değişen nitelikte olduğundan fabrikalarla, üretici arasında yapılacak sözleşmelerin, Gıda, Tarım ve Hayvancılık il ve ilçe müdürlüğü yetkililerinin veya Ziraat Odası yetkililerinin huzurunda yapılması ve çiftçiyi koruyacak sözleşmeler dışında sözleşeme yapılması mutlaka yasaklanmalıdır.